საკანონმდებლო მაცნე / ნოემბერი 2021 No.7

ავტორი: მარიამ ხუსკივაძე / მენეჯერი, საგადასახადო მიმართულება

 

ცვლილება ბრძანებაში

დამატებული ღირებულების გადასახადისგან გათავისუფლება

საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2021 წლის 20 ოქტომბრის №275 ბრძანებით ცვლილება შევიდა „გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ” საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის №996 ბრძანებაში. კერძოდ, ცვლილება შეეხო 112-ე მუხლის 49-ე ნაწილს, რომლის თანახმადაც, სატრანსპორტო და მასთან უშუალოდ დაკავშირებული მომსახურების გაწევისას, თუ აღნიშნული მომსახურების ღირებულება შეიტანება საქართველოს საბაჟო კოდექსით განსაზღვრულ საქონლის საბაჟო ღირებულებაში, განიხილება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 172-ე მუხლის მე-4 ნაწილის „ვ“ და „ზ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული ოპერაციების (საქონლის იმპორტის, საბაჟო საწყობის, დროებითი შემოტანის, შიდა გადამუშავების ან თავისუფალი ზონის პროცედურაში მოქცევამდე/მოქცეული საქართველოს ტერიტორიაზე მდებარე პუნქტებს შორის საქონლის გადაზიდვა) ნაწილად და ექვემდებარება დღგ-ისგან ჩათვლის უფლებით გათავისუფლებას. ძველი რედაქციით აღნიშნულ შეღავათს მხოლოდ საქონლის იმპორტის შემთხვევაში უნდა ემოქმედა.

ბრძანება ძალაშია 2021 წლის 22 ოქტომბრიდან და ვრცელდება 2021 წლის 1 იანვრიდან წარმოშობილ სამართლებრივ ურთიერთობებზე.

 

ქონების გადასახადი

საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2021 წლის 13 ოქტომბერს №269 ბრძანებით ცვლილება შევიდა „გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ” საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის №996 ბრძანებაში. კერძოდ, ცვლილება შევიდა 92¹-ე მუხლის მე-3 და მე-4 პუნქტებში.

ცვლილების საფუძველზე განისაზღვრა, რომ თუ საგადასახადო შემოწმებისას დადგინდა, რომ ქონების საბაზრო ფასი ნაკლებია, ვიდრე პირის მიერ 202-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული აფასების (შესაბამისი დადგენილი კოეფიციენტებით აფასება) შედეგად გამოანგარიშებული ქონების საბალანსო ღირებულება, მაშინ საგადასახადო ვალდებულება განისაზღვრება საბაზრო ფასით. ანუ, საგადასახადო ორგანოს ამ შემთხვევაში დასაბეგრი ბაზის შემცირების უფლებამოსილება აქვს. თუმცა, ეს შემცირება არ მოხდება, თუ საბაზრო ფასსა და აფასების შედეგად მიღებულ საბალანსო ღირებულებას შორის სხვაობა 10%-ს არ აღემატება, ანუ თუ საბაზრო ფასი 10%-ზე მეტით არაა ნაკლები აფასების შედეგად მიღებულ საბალანსო ღირებულებაზე. შეგახსენებთ აფასებით კოეფიციენტებს სსკ-ის 202-ე მუხლის პირველის ნაწილის მიხედვით:

• 2000 წლამდე მიღებულ აქტივებზე - 3
• 2000 წლიდან 2004 წლამდე მიღებულ აქტივებზე - 2
• 2004 წელს მიღებულ აქტივებზე - 1.5
• იმ აქტივებზე, რომელთა მიღების შესახებ ინფორმაცია არ არსებობს - 3

ცვლილებამდე ეს მუხლი არეგულირებდა მხოლოდ იმ შემთხვევას, როდესაც საბაზრო ფასი მეტი იყო საბალანსოზე.

ბრძანება ძალაშია 2021 წლის 16 სექტემბრიდან.

 

ცვლილება მეთოდურ მითითებებში

ცალკეულ შემთხვევებში პირის საგადასახადო ვალდებულებების განსაზღვრა

2021 წლის 22 ოქტომბერს გამოქვეყნდა შემოსავლების სამსახურის უფროსის 2019 წლის 8 ივლისის №22708 ბრძანება ცალკეულ შემთხვევებში პირის საგადასახადო ვალდებულებების განსაზღვრის მიზნით მეთოდური მითითებების დამტკიცების თაობაზე. კერძოდ, მეთოდური მითითებები ეხება შემდეგ თემებს:

• დებიტორული დავალიანების ნაშთის დაბეგვრის შესახებ, №1 დანართის შესაბამისად
• უიმედო ვალად აღიარებული დებიტორული დავალიანების დაბეგვრის შესახებ, №2 დანართის შესაბამისად
• სალაროს უძრავი ნაშთის დაბეგვრის შესახებ, №3 დანართის შესაბამისად
• ანგარიშვალდებულ პირზე დაფიქსირებული ნაშთის დაბეგვრის შესახებ, №4 დანართის შესაბამისად.

2021 წლის 29 ოქტომბერს გამოქვეყნდა შემოსავლების სამსახურის უფროსის 2019 წლის 11 ნოემბრის ბრძანება №39866, რომლის თანახმადაც შემოსავლების სამსახურის უფროსის №22708 ბრძანებას დაემატა შემდეგი მეთოდური მითითებები:

• სააღრიცხვო დოკუმენტაციასთან შედარებით, შემოწმების არაპირდაპირი მეთოდით გამოვლენილი შემოსავლის სხვაობის დაბეგვრის შესახებ, №5 დანართის შესაბამისად
• სააღრიცხვო დოკუმენტაციასთან შედარებით, შემოწმების არაპირდაპირი მეთოდით გამოვლენილ ხარჯებში სხვაობის დაბეგვრის შესახებ, №6 დანართის შესაბამისად
• სააღრიცხვო დოკუმენტაციის არარსებობისას, შემოწმების არაპირდაპირი მეთოდით გამოანგარიშებული განკარგვადი თანხების დაბეგვრის შესახებ, №7 დანართის შესაბამისად.

მეთოდური მითითება ძალაშია 2019 წლის 9 ივლისიდან და მეთოდურ მითითებაში დამატება ძალაშია 2019 წლის 12 ნოემბრიდან.

 

არაარსებითი დანაკარგების დანაკლისად განუხილველობა

2021 წლის 22 ოქტომბერს გამოქვეყნდა შემოსავლების სამსახურის უფროსის 2021 წლის 21 მაისის ბრძანება №15464 „საგადასახადო ვალდებულებების განსაზღვრის მიზნით, არაარსებითი ეკონომიკური გავლენის მქონე სამეურნეო ოპერაციების შესახებ მეთოდური მითითების დამტკიცების თაობაზე“.

აღნიშნული ბრძანებით ძალადაკარგულად გამოცხადდა „საგადასახადო ვალდებულების განსაზღვრის მიზნით, არაარსებითი ეკონომიკური გავლენის მქონე სამეურნეო ოპერაციების შესახებ მეთოდური მითითების დამტკიცების თაობაზე“ შემოსავლების სამსახურის უფროსის 2020 წლის 07 ივლისის №18363 ბრძანება და ჩამოყალიბდა განახლებული მეთოდური მითითება იმავე საკითხთან დაკავშირებით. ცვლილება შეეხო მე-6 მუხლს, რომელიც განსაზღვრავს არაარსებითი დანაკარგების გადაანგარიშების წესს, თუ მიმდინარე კალენდარული წლის განმავლობაში რეალიზებული, მათ შორის, დანაკლისად დაბეგრილი, საქონლის სარეალიზაციო ღირებულებათა ჯამი (დღგ-ის გარეშე) არსებითად განსხვავდება წინა სრული კალენდარული წლის ანალოგიური მონაცემისაგან. ამ მუხლის წინა ვერსიაში არ იყო განსაზღვრული გადაანგარიშებას დაქვემდებარებული დანაკარგების საფუძველზე დანაკლისების გადასახადებით დაბეგვრის/დაბეგვრის გაუქმების საანგარიშო პერიოდები, რაც დაკონკრეტდა განახლებული რედაქციით, კერძოდ, თუ ბრუნვა წინა წელთან შედარებით:

ა) გაიზარდა 10%-ით ან მეტით, მიმდინარე კალენდარული წლის განმავლობაში დაბეგრილი დანაკლისები ექვემდებარება იმავე კალენდარული თვეების დეკლარაციების დაზუსტების გზით შემცირებას, რომლებშიც მოხდა მათი ასახვა (დაბეგვრა)

ბ) შემცირდა 10%-ით ან მეტით, მიმდინარე კალენდარული წლის განმავლობაში დაუბეგრავი დანაკლისები ექვემდებარება ამავე წლის დეკემბრის თვის საანგარიშო პერიოდის შესაბამის დეკლარაციებში ასახვას (დაბეგვრას).

ასევე, ახალ მეთოდურ მითითებაში მე-7 მუხლს დაემატა მე-5 ნაწილი, რომლითაც ჩამოყალიბდა დანაკარგად განსაზღვრის წესი, თუ გამოვლენილი დანაკლისი მოიცავს  როგორც დღგ-ით დასაბეგრ, ისე დღგ-ისგან გათავისუფლებულ საქონელს. კერძოდ, თუ გამოვლენილი დანაკლისი მოიცავს როგორც დღგ-ით დასაბეგრ, ისე დღგ-ისგან გათავისუფლებულ საქონელს (სურსათს), თითოეულ დანაკლისში არაარსებით დანაკარგად პირველ რიგში ჩაითვლება დღგ-ით დასაბეგრი საქონლის (სურსათის) დანაკლისი. ამასთან, წლიური გადაანგარიშების შემთხვევაში, აღნიშნული რიგითობა შენარჩუნდება კვლავ თითოეული დანაკლისის მიმართ.

მეთოდური მითითება გამოიყენება 2020 წლის 1 იანვრიდან გამოვლენილი სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების დანაკლისების მიმართ.